Gündemimiz olağan ki Ortadoğu. Fakat dün sabah israil’e yönelik roket ile dron saldırısından sonra Hizbullah lideri Hüseyin Nasrallah’ın hiç beklenmedik “yumuşaklıktaki” tabiri üzerine telaşlanacak bir durum olmadığına, yani “olağan” gerginlik devam edeceğine nazaran dünyanın başka “sıcak” noktalarına bakabiliriz.
Usame bin Ladin’in öldürülmesiyle ortadan kaldırıldığı sanılan El Kural ile temaslı Cema’at Nusrat el İslami vel – Müslimin isimli örgütün Afrika ülkesi Burkina Faso’nun Barsalogho bölgesinde, geçen Cumartesi günü tam 200 kişiyi öldürdüğü haberi sahiden kan dondurdu. Ölenlerin bir kısmı asker, büyük çoğunluğu ise ortalarında bayanlarla çocukların da bulunduğu siviller. Yaralıların sayısının ise 140 olduğu belirtiliyor. Manzaralar fecî, bakılacak üzere değil.
Bölgeye ilgisi olanlar bu hoş fakat bahtsız ülkede sık sık İslamcı hücumların gerçekleştirildiğini bilirler. Birçok da çok sayıda vefata yol açan hücumlardır bunların. Burkina Faso’nun neden İslamcı örgütlerin maksadı olduğu da merak ediliyor haliyle. Birkaç nedeni var. Bakalım:
Batı Afrika’da Mali ile Nijer’in çabucak altında yer alan Burkina Faso, 2014 yılında 27 yıllık devlet başkanı Blaise Compaoré’nin görevden alınmasıyla demokratik bir sürece girmişti. Compaore, ülkeyi batının sadık bir dostu haline getirmişti. Sonraki devir sık sık yaşanan darbelerle anılır. Bölgede İslamcı şiddet tüm süratiyle sürerken Burkina Faso, bilhassa rehineler konusunda başvurulan bir güce dönüşmüştü. Bölgesel uyuşmazlıklar konusunda da değerli bir arabulucuydu. Ancak bunun yanında uzun vakit Fransız ordusu için de lojistik bir üs durumundaydı. İslamcı kümeler için ülkeyi gaye haline getiren birinci neden bu.
Ayrıca ülkenin demokratik bir süreç içine girmesi bölgede faaliyet gösteren İslamcılar için istenmeyen bir durumdu. Sahel bölgesinde Fransa liderliğindeki cihat aksisi atağa (Barkhane operasyonu) verdiği lojistik, siyasi takviye de Burkina Faso’yu İslamcı şiddetin amacı haline getiren bir diğer neden.
Burkina Faso tıpkı vakitte büyük bir göçmen topluluğuna, 3 bin kadar Fransız vatandaşı da dahil, mesken sahipliği yapıyor. Ülke bu açıdan da cihatçılar için cazip bir gaye haline gelmiş durumda. Zira İslamcı kümeler batıya ileti vermek istediklerinde Burkina Faso’ya saldırıyor.
Ülkeyi bir şiddet yurduna dönüştüren asıl neden ise El Esas ile IŞİD ortasındaki global rekabet. Şimdilerde susturulduğu düşünülen IŞİD, El Kaide’den daha fazla savaşçı toplayan bir örgüt haline geldiğinde El Kaide’nin taban kaybettiği biliniyor. Bu nedenle varlığını kanıtlayacak alanlardan biri de Burkina Faso.
Halkın yaklaşık yüzde dokuzunun mahallî dinlere inandığı ülkede, 18.yüzyıldan bu yana gelişen bir din olarak İslamiyet oldukça yaygın. Nüfusun yaklaşık 64’ünün Müslüman olduğu sanılıyor. EL Kadie, Işid vb örgütlerin seslendikleri bir taban var yani ülkede.
Şimdi yeni askeri idare başta Mali olmak üzere Sahel bölgesinde Fransız sömürgeciliğine karşı bayrak açmış durumdayken, ülkenin güvenlik zaafından yararlanıp taarruzlar gerçekleştiren İslamcı kümeler Fransa’yı çok şad etmişlerdir Burkina Faso’yu istiktarsızlaştırmakla.
El Düsturu, IŞİD’I tahminen de bunun için var.